Lektion 8, Lösungen und Übersetzungen / leciono ok, solvoj kaj tradukoj

<1.0>
Esperanto: En libereco per egaleco al amikeco.
Esperanto: In Freiheit mit Gleichheit zu Freundschaft.

<1.1>
Eksteruloj ofte mokas, ke Esperanto estas neniel utila, "ĉar ja neniu parolas ĝin".
Außenstehende spotten oft, dass Esperanto in keiner Weise nützlich ist, "da es ja niemand spricht".
Fakte nuntempe ankoraŭ ne eblas, per Esperanto komerci kaj profiti, aŭ iel elstari en la socio.
In der Tat ist es heutzutage noch nicht möglich, mit Esperanto Handel zu treiben und Gewinn zu machen oder sich irgendwie in der Gesellschaft hervorzutun.
Tial nur iuj libervoluloj instruas Esperanton,
Deshalb lehren nur irgendwelche Freiwilligen Esperanto,
kutime en privataj rondoj, tro malofte en la publika vivo.
gewöhnlich in privaten Kreisen, zu selten im öffentlichen Leben.
Sekve la publiko ne havas proprajn spertojn pri Esperanto, do ne vere konas ĝin
Folglich hat die Öffentlichkeit keine eigenen Erfahrungen mit Esperanto, kennt es also nicht wirklich
kaj tial ne postulas ĝian instruadon en lernejoj kaj universitatoj.
und fordert deshalb nicht sein Unterrichten in Schulen und Universitäten.
Ĝis nun publike haveblaj informoj pri Esperanto apenaŭ trafas, kaj tial ekestas gravaj antaŭjuĝoj.
Bislang treffen öffentlich erhätliche Informationen über Esperanto kaum zu, und deshalb entstehen schwerwiegende Vorurteile.

Multaj kontraŭuloj de Esperanto havas interalie la eraran opinion,
Viele Gegner des Esperanto haben unter anderem die irrtümliche Meinung,
ke la Esperantistoj nur atendas la tempon,
dass die Esperantisten nur auf die Zeit warten,
kiam ilia lingvo havas relativan sukceson en la politiko kaj iĝos iam granda mondolingvo.
wenn ihre Sprache relativen Erfolg in der Politik hat und irgendwann eine große Weltsprache wird.
Sed malantaŭ Esperanto staras ja neniu granda politika forto, kiu povus movi multon.
Aber hinter Esperanto steht ja keine große politische Macht, die vieles bewegen könnte.
Tial estas deca agado, ke la Esperantistoj movas sin mem.
Deshalb ist [es] ein angebrachtes Handeln, dass die Esperantofreunde sich selbst bewegen.

Ili en absoluta libereco lernas kaj praktikas Esperanton kiel fremdan lingvon.
In völliger Freiheit lernen und praktizieren sie Esperanto als Fremdsprache .
Aldoniĝas la "natura" metodo, nome kiel infano en dulingva Esperanto-familio.
Hinzu kommt die "natürliche" Methode, nämlich als Kind in einer zweisprachigen Esperanto-Familie.
Esperantisto, kiu lernis lingvon kvazaŭ ekde sia naskiĝo, estas t.n. "denaskulo".
Ein Esperantosprechender, der die Sprache gleichsam ab seiner Geburt gelernt hat, ist ein sog. denaskulo 'Von-Geburt-an-[Esperanto-sprechender-]Mensch'.

<1.2>
Kontraŭ la erara ĝenerala supozo ĉiam denove freŝaj komencantoj trovas la lernadon de Esperanto plaĉa.
Entgegen der irrigen allgemeinen Vermutung finden immer wieder frische Anfänger das Lernen von Esperanto ansprechend.
Nu, por tio oni povas specifi plurajn diversajn kialojn:
Nun, dafür kann man mehrere verschiedene Gründe genauer angeben:

• Al kelkaj plaĉas la lingvo mem.
  Einigen gefällt die Sprache selbst.
  Ili admiras ĝian facilecon, rezultantan el ĝiaj regulaj strukturoj kun minimumo da esceptoj.
  Sie bewundern ihre Leichtigkeit, die sich aus ihren regelmäßigen Strukturen mit einem Minimum an Ausnahmen ergibt.
  Por ili sufiĉas, legi la literaturon kaj aŭskulti, kion radiostacioj kaj retaj filmoj elsendas en Esperanto.
  Für diese reicht es, die Literatur zu lesen und zu verstehen, was Radiosender und Internetfilme in Esperanto [aus]senden.
• Iuj aliflanke serĉas homojn, kun kiuj oni povas senprobleme interŝanĝi siajn pensojn.
  Einige suchen andererseits Leute, mit denen man problemlos seine Gedanken austauschen kann.
• Fine ĉiuj ĝuas la egalecon, dum oni komunikadas en Esperanto:
  Endlich genießen alle die Gleichheit, während man auf Esperanto kommuniziert:
  Kontraŭe al la situacio, kiam oni uzas nacian lingvon en internacia rondo,
  Im Gegensatz zu der Situation, wenn man eine Nationalsprache in internationaler Runde verwendet,
  Esperanto faras la homojn lingve samrajtaj.
  macht Esperanto die Menschen sprachlich gleichberechtigt.

Pro tiu unika etoso Esperantistoj facile interamikiĝas.
Wegen dieser einzigartigen Atmosphäre freunden sich Esperantosprechende leicht miteinander an.

<1.3>
Por uzi sian lingvon, la Esperantistoj ne povas fidi je la hazarda okazo,
Um ihre Sprache zu gebrauchen, können sich Esperantisten nicht auf das zufällige Ereignis verlassen,
iam ie konatiĝi kun samideano.
irgendwann irgendwo mit einem Esperantofreund bekannt zu werden.
Loke oni nur havas ŝancon, praktiki Esperanton,
Am Ort hat man nur eine Chance, Esperanto zu praktizieren,
se oni regule vizitas lokan Esperanto-grupon por ekzerci sin en la lingvo.
wenn man regelmäßig eine örtliche Esperanto-Gruppe besucht, um sich in der Sprache zu üben.
Plie oni povas aliĝi al regiona Esperanto-societo,
Ferner kann man einem regionalen Esperanto-Verein beitreten,
kies membroj pli ol unu fojon jare kunvenadas.
dessen Mitglieder mehr als ein Mal im Jahr zusammenzukommen pflegen.

Kontaktojn al aliaj landoj peras pli granda Esperanto-asocio,
Kontakte in andere Länder vermittelt ein größerer Esperanto-Verband,
ekzemple la Germana Esperanto-Asocio (GEA, prononcu: go-e-a)
zum Beispiel der Deutsche Esperanto-Bund (D.E.B., sprich ... aus)
aŭ la organizo de ties junularo, la Germana Esperanto-Junularo (GEJ, elparolu: go-e-jo).
oder die Organisation von dessen Jugend, die Deutsche Esperanto-Jugend (DEJ, sprich ... aus).
Por la vasta mondo estas Universala Esperanto-Asocio (UEA, prononcu: u-e-a).
Für die weite Welt gibt es den "Universellen Esperanto-Bund" (Esperanto-Weltbund) (UEA, sprich ... aus).
"Universala", ĉar en ĝi membras la plej multaj landaj asocioj de la unuopaj ŝtatoj.
Universell, weil in ihm die meisten Landesverbände der einzelnen Staaten Mitglied sind.
Rilate tion UEA estas kvazaŭ unio.
Diesbezüglich ist UEA sowas wie ein Staatenbund.
Kromaj membroj estas fakaj asocioj kun specifaj temoj kiel profesio, religio, hobio, ktp.
Weitere Mitglieder sind Fachverbände zu speziellen Themen wie Beruf, Religion, Hobby, usw.
En ĉiu jaro aperas la jarlibro de Universala Esperanto-Asocio (UEA) kun la nomoj kaj adresoj de Esperantistoj en pli ol cent landoj.
Jedes Jahr erscheint ein Jahrbuch des Esperanto-Weltbundes (UEA) mit den Namen und Adressen von Esperantosprechenden in mehr als 100 Ländern.

Oni povas korespondi, sed ankaŭ renkonti siajn leter-amikojn en Esperanto-aranĝoj.
Man kann korrespondieren, aber auch seine Brieffreunde auf Esperanto-Veranstaltungen treffen.
Do, por resumi: estas inde, membriĝi en la Esperanto-movado.
Also, um zusammenzufassen: Es lohnt sich, Mitglied der Esperanto-Bewegung zu werden.

<1.4>
Multe pli grava ol la tradiciaj kontakt-ebloj nuntempe estas la Interreto, se oni uzas por la serĉo ties "serĉ-maŝinojn".
Viel wichtiger als die traditionellen Kontaktmöglichkeiten ist heutzutage das Internet, wenn man für die Suche dessen Suchmaschinen benutzt.
Tiel oni trovas ankaŭ rondojn kaj forumojn, en kiuj oni povas skribli pri "Dio kaj la mondo", laŭ ĉies gusto.
So findet man auch Runden und Foren, in welchen man über "Gott und die Welt" schreiben kann, nach jedermanns Geschmack.
En la Interreto oni povas fine ankaŭ buŝe interkomuniki,
Im Internet kann man sich schließlich auch mündlich miteinader kommunizieren,
eĉ plur-ope, vidante sur la ekrano tiujn, kiuj partoprenas en la societema diskuto.
sogar zu mehreren, wobei man auf dem Bildschirm diejenigen sieht, die an der geselligen Diskussion teilnehmen.
Tamen la Esperantistoj diras, ke tio ne povas vere anstataŭi personan renkonton.
Dennoch sagen die Espeantisten, dass das nicht wirklich eine persönliche Begegnung ersetzen kann.
Tial oni ne povas rezigni Esperanto-aranĝojn.
Deshalb kann man auf Esperanto-Veranstaltungen nicht verzichten.
Ĉu vi nun komprenas, kial homoj lernas Esperanton kaj kiel ili praktikas poste tiun lingvon?
Verstehen Sie nun, warum Leute Esperanto lernen und wie sie danach diese Sprache in die Praxis umsetzen?

2.
Respondu jenajn demandojn:
Beantworten Sie folgende Fragen:

<3.0>
Ripeto: La verbformoj kun –us
Wiederholung: Die Verbformen auf -us

Uzu verbformon kun –us
Verwenden Sie eine Verbform mit -us
- se vi volas esti ĝentila
- wenn Sie höflich sein wollen,
- se vi volas esprimi, ke io estas ebla aŭ verŝajna, sed ne nepre reala,
- wenn Sie ausdrücken wollen, dass etwas möglich oder wahrscheinlich ist, aber nicht unbedingt realistisch,
- se vi konsideras ion nur teorie, ne reale,
- wenn Sie etwas nur theoretisch, nicht realiter erwägen,
- se vi volas nomi kondiĉon por la realeco de io
- wenn Sie eine Bedingung für die Realität von etwas nennen wollen

Ekzemploj:
Beispiele:
Ĝentileco: Mi ŝatus havi plian tason da kafo! (anstataŭ: Mi ŝatas... aŭ eĉ: Mi volas...)
Höflichkeit: Ich möchte eine weitere Tasse Kaffee haben (anstatt: Ich mag ... oder gar: Ich will ...)
Necerteco: Mi dirus, ke tio ne havas sencon.
Unsicherheit: Ich würde sagen, dass das keinen Sinn hat.
Nerealeco: Ĉe tiu komerco la profito neniam kovrus la kostojn!
Unwirklichkeit/Irrealis: Bei diesem Geschäft würde der Gewinn niemals die Kosten decken!
Kondiĉo: Se ne pluvus nun, mi irus promeni.
Bedingung: Wenn es jetzt nicht regnete, ginge ich, einen Spaziergang zu machen.

Kompletigu nun la sekvantajn frazojn, uzante la us-formon, se eble.
Vervollständigen Sie nun die folgenden Sätze, indem Sie wenn möglich die us-Form verwenden.
Aldonu la klarigon (ĝentileco, necerteco, nerealeco, kondiĉo) en la krampoj post la frazo.
Fügen Sie in Klammern hinter dem Satz eine Erklärung hinzu (Höflichkeit, Unsicherheit, Unwirklichkeit, Bedingung).
Se -us tute ne eblas, klarigu tion per strekoj tiel: (---).
Wenn -us gar nicht geht, erklären Sie das mit Strichen so: (---).

Die Lösungen, vor allem die Erklärungen, sind nicht immer eindeutig und haben hier nur Vorschlagscharakter. Wichtig ist, den Gebrauch der us-Form zu üben.

<3.1>
Se pli multe da homoj malkovrus, kiel sprita estas la lingva sistemo de Esperanto,
Wenn mehr Leute entdeckten, wie geistreich das Sprachsystem des Esperanto ist,
tiu estus multe pli populara. (kondiĉo)
wäre es viel populärer. (Bedingung)

<3.2>
Por ero de pluvo oni diras „pluvero“. (---)
Zu einem "Element eines Regens" sagt man Regentropfen. (---)

<3.3>
Ĉu vi estus tiel afabla, doni al mi la gazeton? (ĝentileco)
Würden Sie so freundlich sein, mir die Zeitung zu geben? (Höflichkeit)

<3.4>
(Ĉu vi demandas pri) La distanco al A.? Hm, mi dirus: dek du kilometrojn, sed mi ne povas garantii tion! (necerteco)
(Sie fragen nach der) Entfernung zu A.? Hm, ich würde sagen: 12 Kilometer, aber ich kann das nicht garantieren! (Unsicherheit)

<3.5>
Se silentinta vi estus, filozofo vi restus. (kondiĉo)
Wenn du geschwiegen hättest (wörtlich: geschwiegen habend wärst),
würdest du ein Philosoph bleiben / ... geblieben sein. (Bedingung)
(Nach einer lateinischen Redewendung)

<3.6>
Ĉu vi sen garantio pruntus kapitalon al fremdulo? -
Neniam! Mi eĉ ne donus kelkajn monerojn. (nerealeco)
Würdest du ohne Garantie einem Fremden Kapital leihen? -
Niemals! Ich gäbe nicht einmal einge Münzen. (Unwirklichkeit)

<3.7>
Mi lernus Esperanton ankaŭ, se neniu parolus ĝin, ĉar min interesas nur la lingva strukturo. (nerealeco)
Ich würde Esperanto auch [dann] lernen, wenn keiner es sprechen würde, weil mich nur die sprachliche Struktur interessiert. (Unwirklichkeit)

<3.8>
Se la viktimo pli konvinke rakontus sian historion, la polico pli volonte helpus lin. (kondiĉo)
Wenn das Opfer seine Geschichte überzeugender erzählte, würde ihm die Polizei bereitwilliger helfen. (Bedingung)

<3.9>
La vundita biciklanto raportis, ke ŝi rompis fingron kaj tranĉ-vundis sin. (---)
Die verwundete Radfahrerin berichtete, dass sie einen Finger gebrochen und sich eine Schnittwunde zugefügt habe. (---)

<3.10>
Se oni povus praktiki Esperanton en komerco kaj scienco, multe pli da homoj utiligus ĝin. (kondiĉo)
Wenn man Esperanto mehr in Wirtschaft und Wissenschaft verwenden könnte, würden viel mehr Menschen es nutzen. (Bedingung)

Formu nun mem kompletajn frazojn el jenaj vortoj:
Bilden Sie nun selbst vollständige Sätze aus folgenden Wörtern:

<3.11>
Kiel sole sociala movado Kristanismo ne estus religio. (nerealeco)
Als rein soziale Bewegung wäre das Christentum keine Religion. (Unwirklichkeit)

<3.12>
Se mia avino havus radojn, ŝi estus buso. (Germana proverbo) (kondiĉoo)
Wenn meine Oma Räder hätte, wäre sie ein Bus. (Deutsches Sprichwort) (Bedingung)
(Spott über unerfüllbare Voraussetzungen)

<3.13>
Multaj homoj malŝatas Esperanton, kvankam ili ne konas ĝin. (---)
Viele Menschen mögen Esperanto nicht, obwohl sie es nicht kennen. (---)

<3.14>
Ĉu vi povus montri al mi la vojon al la stacidomo? (ĝentileco)
Könnten Sie mir den Weg zum Bahnhof zeigen? (Höflichkeit)

<3.15>
Se oni devigus homojn, lerni Esperanton, tio estus maldeca lingvo-politiko, nome kontraŭ la etoso de Esperanto. (nerealeco)
Wenn man Menschen zwänge, Esperanto zu lernen, wäre das eine unangehörige Sprachpolitik, nämlich gegen das Ethos des Esperanto. (Unwirklichkeit)

<3.16>
Kiam Esperanto iĝus granda mondlingvo, iuj politikaj nesciuloj certe postulus ŝanĝojn. (kondiĉo)
Sobald Esperanto eine große Weltsprache würde, würden irgendwelche politischen Unwissenden sicher Abänderungen fordern. (Bedingung)

<3.17>
Mi dirus, ke Esperanton oni povas lerni dum unu jaro. (necerteco)
Ich würde sagen, dass man Esperanto in einem Jahr lernen kann. (Unsicherheit)

<3.18>
Sen sia speciala etoso Esperanto ne vivus jam tiom longe. (nerealeco)
Ohne seine spezielle Atmosphäre lebte Esperanto nicht schon so überaus lange. (Unwirklichkeit)

<3.19>
La informilo komunikis, ke oni turnu la paĝon por legi pli. (---)
Das Informationsblatt teilte mit, dass man die Seite wenden solle, um mehr zu lesen. (---)

<3.20>
Okazus pli da Esperanto-aranĝoj, se ekzistus inteligentaj homoj, kiuj organizus ilin. (kondiĉo)
Es fänden mehr Esperanto-Veranstaltungen statt. wenn es intelligente Leute gäbe, die sie organisierten. (Bedingung)

<3.21>
Kiel oni vokas al la arbaro, tiel la eĥo sonas reen. (laŭ Germana proverbo) (---)
Wie man zum Wald ruft, so tönt das Echo zurück. (nach einem deutschen Sprichwort) (---)

<4.0>
Dialogo kun dubemulo (prepara ekzerco)
Zwiegespräch mit einem Zweifler (vorbereitende Übung)

En Esperanto oni povas formi multajn novajn vortojn el jam konataj.
Im Esperanto kann man viele neue Wörter aus schon bekannten bilden.
Traduku la duan kolumnon de la sekvanta tabelo:
Übersetzen Sie die zweite Spalte der folgenden Tabelle:

(Ergebnis:)

<4.1a> = <4.1b>
Dialogo kun dubemulo (unua/dua versio)
Zwiegespräch mit einem Zweifler (1./2. Version)
Kompletigu la frazojn uzante precipe la preparitajn vortojn. Ek!
Vervollständigen Sie die Sätze, indem Sie vor allem die vorbereiteten Wörter gebrauchen. Los!

<4.2a> = <4.2b>
Kie vi estis hieraŭ vespere? Mi provis, telefone kontakti vin, sed ne sukcesis.
Wo warst du gestern Abend? Ich habe versucht, dich telefonisch zu erreichen, aber ich hatte keinen Erfolg.

<4.3a> = <4.3b>
Mi ne estimas tiajn fanatikajn homojn.
Ich achte solche fanatischen Leute nicht.
Ili vere estas parolistoj, ĉar ili paralodas la tutan tempon,
Das sind wirklich "Sprecher", denn sie pflegen die ganze Zeit zu sprechen,
promesas multon kaj foje tro-igas, foje sen honti mensogas.
versprechen vieles, und mal übertreiben [sie], mal lügen [sie], ohne sich zu schämen.

<4.4a> = <4.4b>
Sed kion vi efektive/reale/fakte faras? Ĉiam nur la sama temo: Esperanto.
Aber was macht ihr wirklich? Immer nur dasselbe Thema: Esperanto.
Lingvo, en kiu ne eblas esprimi ion krom bazaj aferoj.
Eine Sprache, in der man außer grundlegenden Dingen nichts ausdrücken kann.
Tute ne simpati-veka. Sole blinda fanatikulo povas malatenti tian.
Überhaupt nicht sympathieweckend. Allein ein blinder Fanatiker kann sowas ignorieren.

<4.5a> = <4.5b>
Tio estas preskaŭ ne kredinda. Ĉu vi ankaŭ havas vortojn kiel "Philosoph" kaj "Idiot"?
Das ist fast nicht zu glauben. Habt ihr auch Wörter wie "Philosoph" und "Idiot"?

<5.0>
Ekzameno sur baza nivelo (B1) / Prüfung auf dem Basisniveau (B1):
Temo 6: Rilato kun aliaj homoj: privata kaj publika vivo
Thema 6: Beziehung zu anderen Menschen: privates und öffentliches Leben

• renkontiĝo, saluto, adiaŭo
  Begegnung, Gruß, Abschied
• amikoj, konatoj, samklasanoj aŭ kolegoj
  Freunde, Bekannte, Klassenkameraden oder Kollegen
• senlingva komunikado
  nichtsprachliche Kommunikation
• komunikiloj: telefono, poŝtelefono, korespondado, ret-forumoj, ktp.
  Kommunikationsmittel: Telefon, Mobiltelefon, Korrespondieren, Netzforen, usw.

Kiel vi zorge povas prepari la supran temon /
Wie Sie das obige Thema sorgfätig vorbereiten können:
- Unua ŝtupo: Lernu el la bluaj vortoj tujn, kiujn vi ne komprenas.
Erste Stufe: Lernen Sie von den blauen Wörtern diejenigen, die Sie nicht verstehen.
- Dua ŝtupo: Kompletigu la ekzemplan dialogon tradukante la German-lingvajn vortojn inter krampoj al Esperanto.
Zweite Stufe: Vervollständigen Sie den Beispieldialog, indem Sie die deutschsprachigen Wörter zwischen Klammern ins Esperanto übersetzen.
- Tria ŝtupo, je la fino: Verku mem similan dialogon, en kiu aperu eble viaj privataj cirkonstancoj.
Dritte Stufe, am Ende: Verfassen Sie selbst einen ähnlichen Dialog, in dem evtl. Ihre privaten Umstände vorkommen.

<5.1>
Ekzamenanto / Prüfer(in):
Bonan tagon. Kiel vi fartas?
Guten Tag, wie geht es Ihnen?

Dankon, same bone. -
Danke, ebenso gut. -
Hodiaŭ estas nia temo: Rilato kun aliaj homoj.
Heute ist unser Thema: Beziehung zu anderen Menschen.
Ni komencu per la manieroj kiel saluti kaj adiaŭi.
Lassen Sie uns mit den Weisen zu grüßen und zu verabschieden beginnen.
Ĉu vi regule partoprenas Esperanto-renkontiĝojn?
Nehmen Sie regelmäßig an Esperanto-Treffen teil?

Kiel vi tiam salutas aliajn partoprenantojn post via alveno?
Wie begrüßen Sie dann andere Teilnehmer nach Ihrer Ankunft?

Tion mi povas bone imagi. -
Das kann ich mir gut vorstellen. -
Kaj se vi estas organizanto, kiel vi salutas alvenintojn?
Und wenn Sie ein Organisator sind, wie begrüßen Sie Angekommene?

Tion ankaŭ mi konas.
Das kenne auch ich.
Tiu minimuma distanco cetere estas kulturdependa.
Dieser minimale Abstand ist übrigens kulturabhängig.
Oni devas tre atenti tion. -
Man muss das sehr beachten. -
Kiel vi salutas nekonatojn?
Wie begrüßen Sie Unbekannte?

Do, mi konkludas, ke mi aspektas kiel iu, kiun oni respektu, ĉar vi uzis por mi la alparolon "Bonan tagon".
Ich folgere also, dass ich wie jemand aussehe, den man respektieren sollte, denn Sie haben für mich die Anrede "Guten Tag!" benutzt.

Pardonu, mi ne volis konfuzi vin. Mi permesis al mi malgrandan ŝercon.
Entschuldigen Sie, ich wollte Sie nicht verwirren. Ich habe mir einen kleinen Scherz erlaubt.

<5.3>
Ni venu nun al la maniero adiaŭi.
Kommen wir nun zu der Art, sich zu verabschieden.
Ĉu vi fine de Esperanto-aranĝo uzadas la kutiman "Ĝis iam ie ajn en Esperantujo"?
Pflegen Sie am Ende einer Esperanto-Veranstaltung das übliche "Bis irgendwann irgendwo auch immer in Esperantoland" zu verwenden?

Ĉu vi dum adiaŭo donadas vian manon?
Pflegen Sie zum Abschied die Hand zu geben?

Kiel vi traktas viajn kolegojn dum saluto kaj adiaŭo?
Wie behandeln Sie Ihre Kollegen bei Begrüßung und Abschied?

<5.4>
Kaj kion vi faras, se vi estas ne en Esperantujo kaj ne povas lingve komuniki?
Und was machen Sie, wenn Sie nicht in Esperantoland sind und nicht sprachlich kommuzieren können?

Pardonu, ke mi estas inklina ekridi, ĉar via rakonto estas tiom vigla,
Entschuldigen Sie, dass ich angereizt bin zu lachen, denn Ihre Erzählung ist dermaßen lebhaft,
ke mi vidas la scenon antaŭ miaj okuloj.
dass ich die Szene vor meinen Augen sehe.

Nun mi tamen devis ridi.
Jetzt musste ich doch lachen.
Sed el via mieno oni komprenis, ke tio ne estas tio, kion vi bezonas, ĉu ne?
Aber aus Ihrem Gesichtsausdruck verstand man, dass das nicht das war, was Sie brauchten, nicht wahr?

<5.5>
Mi revenu al pli seriozaj demandoj.
Lassen Sie uns zu ernsthafteren Fragen zurückkehren.
Kiel funkcias viaj nepersonaj kontaktoj?
Wie funktionieren Ihre nicht-persönlichen Kontakte?

Precize.
Exakt.

Eble baldaŭ ne plu, ĉar mi legis pri planoj, malaltigi la kotizojn por telefoni trans la limojn, almenaŭ ene de Eŭropo. -
Vielleicht bald nicht mehr, denn ich las von Plänen, die Gebühren, um über die Grenzen hinweg zu telefonieren, zu senken, wenigstens inmerhalb von Europa. -
Ĉu vi ankaŭ sendadas mallongajn mesaĝojn, tiel nomatajn "et-mesaĝojn" per via poŝtelefono?
Pflegen Sie auch Kurzmitteilungen, so genannte SMS mit Ihrem Mobiltelefon zu versenden?

Kaj ĉu vi foje estas en ret-forumo aŭ babilejo de la Interreto?
Sind Sie gelegentlich in einem Netzforum oder Chat im Internet?

Ĉu vi ankaŭ korespondas?
Korrespondieren Sie auch?

En ordo. Mi sentas min nun bone informita pri nia temo.
In Ordnung. Ich fühle mich nun über unser Thema gut informiert.
Estis plezuro babili kun vi. Ĝis revido!
Es war ein Vergnügen, mit Ihnen zu plaudern. Auf Wiedersehen!

(Ambaŭ ridas / Beide lachen.)

<6.0>
Simpla kredo / Einfacher Glaube

<6.1>
Iun tagon ni estis ĉe Di-servo, preĝis kaj aŭskultis nian pastron en nia preĝejo Sankta Ana.
Eines Tages waren wir bei einem Gottesdienst, beteten und lauschten unserem Pfarrer in unserer Kirche zur Heiligen Anna.
Nia pastro estis ankoraŭ juna kaj ne tre sperta, zorgi pri niaj animoj.
Unser Pfarrer war noch jung und nicht sehr erfahren, für unsere Seelen zu sorgen.
Tiun tagon li kiel kutime ankaŭ prezentis tekston el la biblio kaj laŭtlegis jene:
An diesem Tag stellte er wie gewöhnlich auch einen Text aus der Bibel vor und las wie folgt vor:

<6.2>
"... kaj la sesan tagon Dio kreis ankaŭ Evan, nome el la flanko de Adamo, kaj ŝi ..."
"... und am sechsten Tag schuf Gott auch Eva, nämlich aus der Seite Adams, und sie ..."
(nun li devis turni la paĝon kaj ne rimarkis, ke li kaptis plurajn paĝojn samtempe.
(nun musste er die Seite umwenden und bemerkte nicht, dass er mehrere Seiten gleichzeitig zu fassen bekam.
Tial li daŭrigis legante jene:)
Deshalb fuhr er wie folgt fort zu lesen:)

<6.3>
"... iĝis kvindek metrojn longa, dudek metrojn larĝa kaj dek metrojn alta ..."
"... wurde 50 Meter lang, 20 Meter breit und 10 Meter hoch ..."

<6.4>
Tiam li interrompis sin konfuzite, pripensis momenton, movante la kapon tien kaj reen,
Dann unterbrach er sich verwirrt, überlegte einen Moment, während er den Kopf hin und her bewegte,
kaj rimarkis fine al la aŭskultantoj en la preĝejo:
und bemerkte endlich zu den Zuhörern in der Kirche:
"Kiaj dimensioj! Nu, karaj Kristanoj, tion oni ne povas kompreni, tion oni devas simple kredi."
"Was für Ausmaße! Nun, liebe Christen, das kann man nicht begreifen, das muss man einfach glauben."

<7.0>
Ripeto: Indikoj de mezuro kaj tempo
Wiederholung: Maß- und Zeitangaben

Pluraj frazopartoj en la supra teksto havas la markon –n, kvankam ili ne estas rekta objekto.
Mehrere Satzteile im obigen Text haben die Markierung -n, obwohl sie nicht direktes Objekt sin d.
Nome, la marko –n indikas ankaŭ frazo-atributon, kiu estas
Die Markierung -n gibt auch ein Satzattribut an, das
foje indiko de mezuro (respondo al demando per "Kiel"),
mal eine Maßangabe (eine Antwort auf eine Frage mit "Wie"),
foje indiko de tempo (daŭro aŭ punkto) (respondo al demando per "Kiam").
mal eine Zeitangabe (Dauer oder Zeitpunkt) (eine Antwort auf eine Frage mit "Wann") ist.

Kolektu el la supra teksto ĉiujn frazopartojn kun la marko -n,
Stellen Sie aus dem obigen Text alle Satzteile mit der Markierung -n zusammen,
indiku en krampoj la specon (objekto, mezur-indiko, tempo-indiko)
geben Sie in Klammern die Art an (Objekt, Maßangabe, Zeitangabe)
kaj formu pri la frazo demandon, al kiu la trovita frazoparto estas la respondo.
und formulieren Sie zu dem Satz eine Frage, zu der der gefundene Satzteil die Antwort ist.

Ekzemplo / Beispiel:
Frazoparto (speco): Evan (objekto). Demando: Kiun Dio kreis? Respondo: (Li kreis) Evan.
Satzteil (Art): Evan (Objekt). Frage: Wen schuf Gott? Antwort: (Er schuf) Eva.
Kaj nun: Ek! / Und jetzt: Los!

<7.1>
Frazoparto (speco): iun tagon (indiko de tempo)
Satzteil (Art): eines Tages (Zeitangabe)
Demando: Kiam la pastro preĝis kaj laŭtlegis? Respondo: Iun tagon (li preĝis kaj laŭtlegis).
Frage: Wann betete und las der Pfarrer vor? Antwort: Eines Tages (betete und las er vor).

<7.2>
Frazoparto (speco): la sesan tagon (indiko de tempo)
Satzteil (Art): am sechsten Tag (Zeitangabe)
Demando: Kiam Dio kreis ankaŭ Evan? Respondo: La sesan tagon (li kreis ankaŭ ŝin).
Frage: Wann schuf Gott auch Eva? Antwort: Am sechsten Tag (schuf er auch sie).

<7.3>
Frazoparto (speco): la paĝon (Objekt)
Satzteil (Art): die Seite (Objekt)
Demando: Kion la pastro turnis? Respondo: La paĝon (turnis li).
Frage: Was wandte der Pfarrer um? Antwort: Die Seite (wandte er um).

<7.4>
Frazoparto (speco): plurajn paĝojn (Objekt)
Satzteil (Art): mehrere Seiten (Objekt)
Demando: Kion kaptis la pastro? Respondo: Plurajn paĝojn (kaptis li).
Frage: Was packte der Pfarrer? Antwort: Mehrere Seiten (packte er).

<7.5>
Frazoparto (speco): jenon (objekto)
Satzteil (Art): Folgendes (Objekt)
Demando: Kion legante la pastro daŭrigis? Respondo: Jenon legante (li daŭrigis).
Frage: Was lesend machte der Pfarrer weiter? Antwort: Folgendes lesend (machte er weiter).

<7.6>
Frazoparto (speco): kvindek metrojn (indiko de mezuro)
Satzteil (Art): 50 Meter (Maßangabe)
Demando: Kiel longa [ŝi/ĝi] iĝis? Respondo: 50 metrojn (longa [ŝi/ĝi] iĝis).
Frage: Wie lang wurde [sie/es]? Antwort: 50 Meter (lang wurde [sie/es]).

<7.7>
Frazoparto (speco): dudek metrojn (indiko de mezuro)
Satzteil (Art): 20 Meter (Maßangabe)
Demando: Kiel larĝa iĝis [ŝi/ĝi]? Respondo: 20 metrojn (larĝa [ŝi/ĝi] iĝis).
Frage: Wie breit wurde [sie/es]? Antwort: 20 Meter (breit wurde [sie/es]).

<7.8>
Frazoparto (speco): dek metrojn (indiko de mezuro)
Satzteil (Art): 10 Meter (Maßangabe) Demando: Kiel alta iĝis [ŝi/ĝi]? Respondo: 10 metrojn (alta [ŝi/ĝi] iĝis).
Frage: Wie hoch wurde [sie/es]? Antwort: 10 Meter (hoch wurde [sie/es]).

<7.9>
Frazoparto (speco): sin (Objekt)
Satzteil (Art): sich (Objekt)
Demando: Kiun la pastro interrompis? Respondo: Sin (li interrompis).
Frage: Wen unterbrach der Pfarrer? Antwort: Sich (unterbrach er).

<7.10>
Frazoparto (speco): momenton (indiko de mezuro!)
Satzteil (Art): einen Moment (Maßangabe)
Demando: Kiel longe la pastro pripensis? Respondo: Momenton (li pripensis).
Frage: Wie lange dachte der Pfarrer nach? Antwort: Einen Moment (dachte er nach).

<7.11>
Frazoparto (speco): la kapon (Objekt)
Satzteil (Art): den Kopf (Objekt) Demando: Kion la pastro movis tien kaj reen? Respondo: La kapon (li movis tien kaj reen).
Was bewegte der Pfarrer hin und her? Antwort: Den Kopf (bewegte er hin und her).

<7.12> Rimarko / Bemerkung:
- "Tien kaj reen" estas ali-speca fraz-atributo kun marko -n, nome "indiko de direkto".
- "Hin und her" ist (im Esperanto) ein andersartiges Satzattribur mit Markierung -n , nämlich eine "Richtungsangabe".
- La lastan frazon kun la gramatika objekto "tion" ni malatentas.
- Den letzten Satz mit dem grammatischen Objekt "das" ignorieren wir.

<8.0>
Ripeto: Indikoj de mezuro kaj tempo (Daŭrigo)
Widerholung: Maß- und Zeitangaben (Fortsetzung)
Ni vidis en la antaŭa ĉapitro, ke oni demandas
Wir sahen im vorigen Kapitel, dass man
- per "kiam" pri indiko de tempo, kaj
- mit "wann" nach einer Zeitangabe fragt, und
- per "kiel" aŭ "kiom" pri indiko de mezuro:
- mit "wie" oder "wie viel" nach einer Maßangabe:
"kiel (alt- / long- / larĝ- / aĝ- / ...)" aŭ
"wie (hoch / lang, lange / breit / alt / ...)" oder
"kiom (ofte / kostas / ...)".
"wie oft / wie viel kostet / ...)".

Se oni volas esprimi sian miron pri la eksterordinara grado de iu eco,
Wenn man sein Erstaunen über einen außergewöhnlichen Grad irgendeiner Eigenschaft ausdrücken will,
oni povas uzi "kiom" anstatau "kiel":
kann man kiom anstatt kiel verwenden:
"Kiel aĝa vi estas?" - "Mi aĝas 80 jarojn."
"Wie alt sind Sie?" - "Ich bin 80 Jahre alt."
"Ho, kiom aĝa vi estas!" / "Ho, kiom vi aĝas!"
"Oh, wie [überaus] alt Sie sind!"

Formu nun demandojn kaj respondu ilin.
Bilden Sie nun Fragen und beantworten Sie sie
Ekzemple:
Zum Beispiel:
(strato, longa) (kvincent dudek, metro)
(Straße, lang) (520, Meter)
(Demando) Kiel longa estas la strato? (Respondo) La strato estas kvincent dudek metrojn longa.
(Frage) Wie lang ist die Straße? (Antwort) Die Straße ist 520 Meter lang.

<8.1>
Kiel longe la ŝipo restis en la haveno?
Wie lange blieb das Schiff im Hafen?

<8.2>
Kiom ofte la komercisto rimarkigis vin, ke vi ne pagis lian fakturon?
Wie oft hat der Kaufmann dich [darauf] aufmerksam gemacht, dass du seine Rechnung nicht bezahlt hast?

<8.3>
Kiom kostas vojaĝo al Brazilo?
Wie viel kostet eine Reise nach Brasilien?

<8.4>
Kiel alta estas tiu monto?
Wie hoch ist dieser Berg [dort]?

<8.5>
Kiel alta estas Bruno Majer?
Wie groß (im Esperanto: hoch) ist Bruno Majer?

<8.6>
Kiom for de la universitato loĝas Birgit?
Wie weit (im Esperanto: Wie viel weg) weg von der Universität wohnt Birgit?

<8.7>
Kiom kostas fakaj libroj kutime?
Was (im Esperanto: Wie viel) kosten Fachbücher gewöhnlich?

<8.8>
Kiel aĝa estas vi?
Wie alt bist du?

<8.10>
Kiel longe en Germanujo infanoj estas en la lernejo?
Wie lange sind Kinder in Deutschland in der Schule?

<8.11>
Kiel longe daŭris, ĝis (kiam) vi rericevis vian monon?
Wie lange dauerte es, bis du dein Geld wiederbekamst?

<8.13>
Kiel longe vi atendis antaŭ la teatrejo por ricevi bileton?
Wie lange hast du vor dem Theater gewartet, um eine Karte zu bekommen?

<8.14>
Kiel longa, larĝa kaj dika estas tiu ĉi tabulo?
Wie lang, breit und dick ist dieses Brett hier?

<8.15>
Kiam vi revenos al la domo?
Wann kommst du zum Haus zurück?

<8.16>
Kiom ofte Birgit jam veturis al Esperanto-aranĝo?
Wie oft fuhr Birgit schon zu einer Esperanto-Veranstaltung?

<8.17>
Kiam via boranta kapdoloro malaperis?
Wann verschwanden deine bohrenden Kopfschmerzen?

<8.18>
Kiam neniu diris iun vorton?
Wann redete keiner irgendein Wort?

<8.19>
Kiam ni rekonis unu la alian?
Wann haben wir einander erkannt?

<8.20>
Kiam la tuta familio ree kunestos?
Wann wird die ganze Familie wieder zusammensein?

<8.21>
Kiel varma estas plej densa akvo?
Wie warm ist dichtestes Wasser?

<8.22> Rimarkigo / Hinweis:
Atentu, ke vi foje povas uzi ankaŭ la adverban formon por la frazo-atributo,
Beachten Sie, dass Sie zuweilen auch die Adverbform für das Satzattribut verwenden können,
precipe, kiam temas pri indiko de tempopunkto.
or allem, wenn es um eine Zeitangabe geht.
Plie ofte ankaŭ atributo kun prepozicio taŭgas:
Ferner taugt oft auch ein Attribut mit Präposition (präpositionaler Ausdruck):
8.15a Ĵaŭde / Je ĵaŭdo mi revenos al la domo.
Am Donnerstag werde ich zm Haus zurückkommen.
8.16a Birgit veturis jam multfoje al Esperanto-aranĝo.
Birgit fuhr schon viele Male zu einer Esperanto-Veranstaltung.
8.17a Je la tria horo miaj kapdoloroj malaperis.
Um 3 (Uhr) verschwanden meine Kopfschmerzen.
8.18a Dum la postaj sekundoj neniu diris iun vorton.
Während der nächsten Sekunden sagte niemand irgendein Wort.
8.19a Sammomente / En la sama momento ni rekonis unu la alian.
Im selben Moment erkannten wir einander.
8.20a Venontfoje / Je la venonta fojo la tuta familio kunestos.
Das kommende Mal wird die ganze Familie zusammensein.

<9.0>
El la historio de la Esperanto-movado
Aus der Geschichte der Esperanto-Bewegung

<9.1>
Post la apero de la Unua Libro en 1887 (mil okcent okdek sep) la unuaj Esperantistoj la postajn dek ok jarojn preskaŭ nur skribis Esperanton, precipe korespondante.
Nach dem Erscheinen des "ersten Buches" 1887 haben die ersten Esperantisten die folgenden 18 Jahre Esperanto fast nur geschrieben, vor allem bei der Korrespondenz.
Do, por la parolantaro loĝante dise en la tuta mondo mankis eblo elprovi,
Für die Sprechergemeinschaft, die verstreut in der ganzen Welt lebte, fehlte also die Möglichkeit auszuprobieren,
ĉu la komunikado en Esperanto funkcias ankaŭ per la buŝo.
ob die Kommunikation auf Esperanto auch mündlich funktionierte.
Por efektiva interparolado - kaj ne nur korespondado - grandaj internaciaj kunvenoj kaj fakaj kongresoj estas la ĝusta kadro.
Für eine wirkliche Unterhaltung - und nicht nur Korrespondenz - sind große internationale Zusammenkünfte und Fachkongresse der richtige Rahmen.

<9.2>
Fine en 1905 la Francaj Esperantistoj invitis al la unua mondkongreso de Esperanto en la vidinda Franca urbeto Boulogne-sur-Mer.
Endlich luden 1905 französische Esperantisten zum ersten Weltkongress des Esperanto in das sehenswerte französische Städtchen Boulogne-sur-Mer ein.
Tie renkontiĝis 688 Esperantistojn el 20 landoj, ĉefe el Francujo kaj Britujo.
Dort trafen sich 688 Esperantisten aus 20 Ländern, hauptsächlich aus Frankreich und Großbritannien, zusammen.
La plej bonvena partoprenanto kompreneble estis Ludwig Zamenhof mem.
Der willkommenste Teilnehmer war natürlich Ludwig Zamenhof selbst.
Li prelegis antaŭ la kongresanoj, kaj ĉiuj esperis, ke tio estas la unua paŝo al pli granda progreso por paco, ĝis kiam ĉiaj militoj definitive ĉesos.
Er hielt Vorträge vor den Kongressteilnehmern, und alle hofften, dass das der erste Schritt zu einem größeren Fortschritt für den Frieden sei, bis jedwede Kriege endgültig aufhörten.
Ĉiuj tre ĝojis, ke ili efektive povis kompreni unu la alian, ke do la komunikado ankaŭ buŝe kaj ne nur skribe sukcesis.
Alle freuten sich sehr, dass sie wirklich einer den anderen verstehen konnten, dass also die Kommunikation auch mündlich und nicht nur schriftlich erfolgreich war.

<9.3>
Oni kreis ankaŭ verdan flagon kiel la insignon de Esperanto difinante la aspekton jene:
Man schuf auch eine grüne Fahne als Abzeichen des Esperanto und setzte das Aussehen wie folgt fest:
La flago estas verda, sed havas maldekstre supre blankan kvadraton, en kiu estas verda stelo.
Die Fahne ist grün, hat aber oben links ein weißes Quadrat, in dem ein grüner Stern ist.
Tiuj detaloj estas simboloj:
Diese EInzelheiten sind Symbole:
Stelo estas lumo en malhela nokto,
Ein Stern ist ein Licht in dunkler Nacht,
kaj ĝiaj kvin pintoj simbolas la kvin kontinentojn.
und seine fünf Spitzen symbolisieren die fünf Kontinente.
La verda koloro simbolas esperon kaj la blanka malantaŭo pacon kaj neŭtralecon.
Die grüne Farbe symbolisiert Hoffnung und der weiße Hintergrund Frieden und Neutralität.

<9.4>
Ekde 1905 ĉiu-jare okazis mondkongreso de Esperanto, kun interrompo nur dum la grandaj mondmilitoj.
Seit 1905 fand jedes Jahr ein Weltkongress von Esperanto statt, mit Unterbrechung nur während der großen Weltkriege.
Oni nomas tiun aranĝon Universala Kongreso (mallongigo: UK, prononco: u-ko).
Man nennt diese Veranstaltung 'Allumfassender Kongress' (auf Deutsch aber gewöhnlich einfach: Esperanto-Weltkongress) (Abkürzung: UK, Aussprache: u-ko).
Miloj da homoj jam kunvenis por praktiki sian komunan lingvon en etoso de amikeco.
Tausende Menschen sind schon zusammengekommen, um ihre gemeinsame Sprache in einer Atmosphäre von Freundschaft zu verwenden.
Sed – kiel estas normale inter homoj – ili foje ankaŭ malpacas inter si. Komuna lingvo ne povas garantii seninterrompan pacon.
Aber - wie es zwischen Menschen normal ist - sie verhalten sich zuweilen auch unfriedlich untereinander. Eine gemeinsame Sprache kann keinen ununterbrochenen Frieden garantieren.
Zamenhof bone sciis tion verkante projekton pri reciproka respekto inter la popoloj kaj religioj, kiun li nomis "homaranismo".
Zamenhof wusste das gut und erarbeitete ein Projekt zu einem gegenseitigen Respekt unter den Völkern und Religionen, das er "Homaranismus" ('Lehre, Mitglied der Menschheit zu sein') nannte.
Li malakceptis, ke la homoj honoris lin kiel la "majstron", kaj donacis Esperanton al la homaro.
Er lehnte [es] ab, dass ihn die Menschen als "Meister" ehrten, und schenkte Esperanto der Menschheit.

<9.5>
Kvankam la unua mondmilito disbatis ĉiujn noblajn fantaziojn pri mondvasta paco, la lingvo Esperanto postvivis tiun periodon kaj postajn malfacilajn tempojn.
Obwohl der erste Weltkrieg alle edlen Phantasien über einen weltweiten Frieden zerschlug, überlebte die Sprache Esperanto diesen Zeitabschnitt und die folgenden schwierigen Zeiten.
En la jaro 2005 okazis denove granda kongreso en Boulogne-sur-Mer, memore al la 100jara jubileo.
Im Jahre 2005 fand erneut ein großer Kongress in Boulogne-sur-Mer statt, zur Erinnerung an das hundertjährige Jubiläum.
Intertempe okazis la politikaj ŝanĝoj,
Inzwischen waren die politischen Umwälzungen (wörtlich: Änderungen) geschehen,
tiel ke fine Esperantistoj el la oriento kaj el la okcidento povis libere kunveni.
so dass Esperantisten aus dem Osten und aus dem Westen endlich frei zusammenkommen konnten.

<10.0>
Respondu jenajn demandojn:
Beantworten Sie folgende Fragen:

<10.1>
Kio estas la Unua Libro, kiu verkis ĝin kaj kiu estas la jaro de ĝia apero?
Was ist das "erste Buch", wer verfasste es und welches ist das Jahr seines Erscheinens?

<10.2>
Kiel longe daŭris la unua historia periodo de preskaŭ nura korespondado?
Wie lange dauerte der erste geschichtliche Zeitabschnitt von beinahe ausschließlicher Korrespondenz?

<10.3>
Kio estas Universala Kongreso?
Was ist ein 'Allumfassender Kongress'?

<10.4>
Kial disa parolantaro bezonas kunvenojn?
Warum benötigt eine verstreute Sprechergemeinschaft Zusammenkünfte?

<10.5>
Kiam kaj kie okazis la unua Universala Kongreso?
Wann und wo fand der erste Esperanto-Weltkongress statt?

<10.6>
Kio estis la ĉefa nova sperto dum tiu kongreso?
Was war die hauptsächliche neue Erfahrung bei diesem Kongress?

<10.7>
Kiun kongresanon oni honoris kiel plej bonvenan kaj kial?
Welchen Kongressteilnehmer ehrte man als den willkommensten und warum?

<10.8>
Ĉu Zamenhof havis ankoraŭ alispecan mesaĝon ol nur "parolu Esperanton"?
Hatte Zamenhof noch eine Botschaft von anderer Art als nur "Sprecht Esperanto"?

<10.9>
Kion esperis la homoj?
Was hofften die Leute?

<10.10>
Sed ĉu komuna lingvo estas garantio por mondvasta paco?
Aber ist eine gemeinsame Sprache eine Garantie für einen weltweiten Frieden?

<10.11>
Kio post 1905 disbatis ĉiujn noblajn fantaziojn pri senfina paco?
Was zerschlug nach 1905 alle edlen Phantasien von einem endlosen Frieden?

<10.12>
Kiam okazis denove granda internacia Esperanto-kongreso en Boulogne-sur-Mer?
Wann fand erneut ein großer internationaler Esperanto-Kongress in Boulogne-sur-Mer statt?

<10.13>
Ĉu Universalaj Kongresoj ekde 1905 okazis sen interrompo?
Haben Esperanto-Weltkongresse seit 1905 ohne Unterbrechung stattgefunden?

<10.14>
Kia etoso regas dum Esperantistaj kongresoj?
Welche Atmosphäre herrscht auf Kongressen der Esperantisten?

<10.15>
Ĉu vi scias, kie okazis la lasta Universala Kongreso?
Wissen Sie, wo der letzte Esperanto-Weltkongress stattfand?
(Se ne, serĉu tiun scion en la Interreto.)
(Wenn nicht, suchen Sie dieses Wissen im Internet.)

<10.16>
Kion oni uzas kiel simbolon por Esperanto?
Was benutzt man als Symbol für Esperanto?

<10.17>
Kiujn kolorojn havas la Esperanto-flago?
Was für Farben hat die Esperanto-Fahne?

<10.18>
Por kio stelo estas simbolo?
Für was ist ein Stern ein Symbol?

<10.19>
Kion simbolas la kvin stelopintoj?
Was symbolisieren die fünf Sternspitzen?

<10.20>
Kial la flago estas ĉefe verda?
Warum ist die Fahne hauptsächlich grün?

<11.0>
Ekzameno sur baza nivelo (B1) / Prüfung auf dem Basisniveau (B1):
Temo 7: Libertempo, amuziĝo, kulturo / Thema 7: Freizeit, Vergnügen, Kultur

• Kiel pasigi sian liberan tempon, ebloj por amuziĝo
  Wie seine freie Zeit verbringen, Möglichkeiten zum Vergnügen
• propraj interesoj, hobioj
  eigene Interessen, Hobbys
• televido, radio
  Fernsehen, Rundfunk
• teatro, kinejo, koncertoj; programo, mendo kaj aĉeto de biletoj.
  Theater, Kino, Konzerte; Programm, Bestellen und Kauf von Eintrittskarten

Kiel vi zorge povas prepari la supran temon:
Wie Sie sorgfältig das obige Thema vorbereiten:
Unue lernu el la bluaj vortoj la ne al vi konatajn.
Lernen Sie zuerst von den blauen Wörtern die dir nicht bekannten.
Poste kompletigu la ekzemplan dialogon tradukante la German-lingvajn vortojn inter krampoj al Esperanto.
Danach vervollständigen Sie den Beispieldialog, indem Sie die deutsch[sprachig]en Wörter zwischen Klammern ins Esperanto übersetzen.
Fine transformu la ekzemplan dialogon, ŝanĝante ĝin laŭvole per viaj personaj cirkonstancoj.
Endlich gestalten Sie den Beispieldialog um, indem Sie ihn nach Gutdünken mit Ihren persönlichen Umständen ändern.
Kaj nun: Ek!
Und jetzt: Los!

<11.1>
Ekzamenanto / Prüfer:
Paŭla Hajne. Mi salutas vin kaj esperas, ke vi bonfartas.
Paula Hajne. Ich grüße Sie und hoffe, dass es Ihnen gutgeht.

Dum tiu ĉi parto de la buŝa ekzameno ni parolas pri libertempo, amuziĝo kaj kulturo.
Während dieses Teils der mündlichen Prüfung werden wir über Freizeit, Vergnügen und Kultur reden.
Do, bonvolu permesi kelkajn demandojn pri via privata vivo.
Bitte erlauben Sie also einige Fragen zu Ihrem Privatleben.
Mi tamen memorigas, ke laŭ la ekzamena regularo ne nepras, diri la veron,
Ich erinnere aber daran, dass [es] laut dem Prüfungsregularium nicht notwendig ist, die Wahrheit sagen,
ĉar kompreneble ankaŭ la datumoj de ekzamenatoj estu ŝirmataj.
denn natürlich sollen auch die Daten der Prüflinge geschützt werden.
Do, sentu vin libera, rakonti troigojn kaj fantaziajn aferojn.
Also, fühlen Sie sich frei, Übertreibungen und Fantasiedinge zu erzählen.

(Ambaŭ ridas / Beide lachen)

Restu trankvila. Sufiĉos funkciigi vian fantazion.
Bleiben Sie gelassen. Es wird [für Sie] genügen, Ihre Phantasie in Gang zu bringen.
Kiel vi pasigas vian libertempon?
Wie verbringen Sie Ihre Freizeit?

Ĉu vi faras tion por amuzi vin aŭ por subteni la ideon de Esperanto?
Machen Sie das, um sich zu vergnügen oder um die Idee des Esperanto zu unterstützen?

<11.2>
Vi menciis aliajn interesojn.
Sie haben andere Interessen erwähnt.

Ĉu vi por via restado en la naturo preferas certan sezonon?
Bevorzugen Sie für Ihr Verweilen in der Natur eine bestimmte Jahreszeit?

<11.3>
Kaj ĉu vi en la vintro televidas kaj aŭskultas radiostaciojn? (ridetas)
Und sehen Sie im Winter fern und hören Radiosender? (lächelt)

Kaj natur-amanto vi estus ankaŭ en la embaraso, ke avioj tre malutilas al la medio. -
Und als Naturliebhaber wären Sie auch in der Verlegenheit, dass Flugzeuge die Umwelt schädigen. -
Kion estas do via okupo en vintro?
Was ist also Ihre Beschäftigung im Winter (wörtlich: in einem Winter)?

<11.4>
Ĉu vi povas kombini tion kun via ŝat-okupo Esperanto?
Können Sie das zuweilen mit Ihrem Hobby Esperanto kombinieren?

Ĉu tiam la programo estas publika? Ĉu vi invitas ankaŭ eksterulojn?
Ist das Programm dann öffentlich? Laden Sie auch Außenstehende ein?

Mi tute konsentas. Ĉu via klubo vendas biletojn?
[Da] stimme ich völlig zu. Verkauft Ihr Klub Eintrittskarten?

<11.5>
Do, mi aŭdas, ke vi estas sufiĉe multflanka kaj bona Esperantisto.
Also, ich höre, dass Sie ziemlich vielseitig und ein guter Esperantist sind.

Klare, neniu povas esti ĉiel perfekta.
Klar, niemand kann in jeder Hinsicht perfekt sein.
Havu bonan tagon, kaj multan sukceson en la cetera ekzameno.
Haben Sie einen guten Tag, und viel Erfolg in der übrigen Prüfung.

Ĝis revido, sinjoro Aktivema!
Auf Wiedersehen, Herr Aktivema!

<12.0>
Ripeto: Kiel uzi la apostrofon?
Wiederholung: Wie das Auslassungszeichen benutzen?
(Vidu ankaŭ en la gramatiko de leciono 4 / Schauen Sie auch in die Grammatik der Lektion 4)

<12.1>
Per apostrofo oni povas anstataŭigi unu literon.
Mit einem Auslassungszeichen (Apostroph) kann man einen Buchstaben ersetzen.
Estas vokalo je la fino de la vorto, nome /
[Es] ist ein Vokal am Wortende, nämlich:

- la "a" de la artikolo: la => l’
das "a" im Artikel: la => l'

- la "o" de substantivo: (vidu malsupre) peco => pec’, folio => foli’
Wegfall des "o" am Ende eines Substantives: (siehe unten) peco => pec' , folio => foli'

Ĝuste akcentu: La apostrofo ne ŝanĝas la pozicion de la (vort)akcento!
Betonen Sie richtig: Der Apostroph ändert die Position der (Wort)Betonung nicht!

Apostrofo estas utila por doni al la parolo certan ritmon, precipe en poemoj.
Ein Apostroph ist nützlich, um der Rede einen bestimmten Rhythmus zu geben, vor allem in Gedichten.
Sed atentu, ke sole la supraj du ebloj estas permesataj.
Aber beachten Sie, dass allein die obigen zwei Möglichkeiten erlaubt sind.

<12.2>
La vortoj por la koloroj Die Farbwörter
(wörtlich: Die Wörter für die Farben)
(lern-poemeto de / Lerngedichtchen von Rudolf Fischer)

Nigra estas pec’ de karbo,
Schwarz ist ein Stück Kohle,
verda la foli’ de arbo,
grün das Blatt eines Baumes,
blua supre la ĉielo,
blau oben der Himmel,
blanka neĝ’ en vintra helo;
weiß Schnee in Winterhelle;

bruna en printemp' la tero,
braun im Frühling die Erde,
flava suno en somero,
gelb Sonne in einem Sommer,
griza en aŭtun’ nebulo,
grau in einem Herbst Nebel,
ruĝa sango de vivulo.
rot Blut eines Lebewesens.

Se vi preferas ritmon kun akcento je la fino de la linioj,
Wenn Sie einen Rhythmus mit Betonung am Ende der Zeilen vorziehen,
vi povas en ĉiu linio de la supra poemo anstataŭigi la finon "-o" per apostrofo:
können Sie in jeder Zeile des obigen Gedichts das Ende "-o" durch ein Apostroph ersetzen.

"Nigra estas pec' de karb'
verda la foli' de arb',
... " ktp. / usw.

<12.3>
Ekzerco / Übung

Demando-rondo / Fragerunde:
Ĉu vi povas diri al mi, kio estas blua?
Kannst du mir sagen, was blau ist?
(La alia respondas per ekzemplo: "La maro estas blua."
Der andere antwortet mit einem Beispiel: "Das Meer ist blau."
kaj poste pludemandas alian pri alia koloro.)
und fragt danach weiter einen anderen nach einer anderen Farbe.)

Alternativa versio / Alternative Version:
Mi vidas ion, kion vi ĉiuj ne vidas, kaj tio estas verda.
Ich sehe was, was ihr alle nicht seht, und das ist grün.
(La aliaj devas diveni / Die anderen müssen raten.)

<13.0>
Ŝerca dialogo: Tute malnova amiko / Witziges Zwiegespräch: Ein ganz alter Freund

(Se vi ludas la dialogon, ŝanĝu la tekston, se necese, laŭ la sekso de la ludantoj.)
(Wenn Sie den Dialog spielen, ändern Sie den Text, wenn nötig, gemäß dem Geschlecht der Spieler.)

<13.1>
Unua persono:
Erste Person:
Ho, amiko, mi longan tempon ne plu vidis vin.
Oh, [mein] Freund, ich habe dich lange Zeit nicht mehr gesehen.
Ni iĝis maljunaj intertempe, ĉu ne?
Wir sind inzwischen alt geworden, nicht wahr?

<13.2>
Unua persono:
Erste Person:
Jes, kompreneble.
Ja, natürlich.
Apenaŭ vi venis ĉirkaŭ la angulon, mi ekde la unua momento rekonis vin.
Kaum kamst du um die Ecke, habe ich dich vom ersten Moment an wiedererkannt.
Vi nur iomete plialtiĝis, iom, eble nur kelkajn centimetrojn.
Du bist nur ein kleines bisschen größer geworden, etwas, vielleicht nur einige Zentimeter.

<13.3>
Unua persono:
Erste Person:
Ne povas esti. Kiam mi vidis vin la lastan fojon antaŭ ĉirkaŭ dudek jaroj,
Kann nicht sein. Als ich dich das letzte Mal vor ungefähr zwanzig Jahren gesehen habe,
vi estis iom malalta, jes, sufiĉe malalta ...
warst du etwas klein, ja, ziemlich klein ...
Hm, krome viaj haroj nigriĝis intertempe.
Hm, außerdem sind deine Haare inzwischen schwarz geworden.

<13.4>
Unua persono:
Erste Person:
Vi ŝercas, amiko mia. Sed tio estas vana, mi ja ne estas blinda.
Du machst Witze, mein Freund. Aber das ist vergeblich, ich bin ja nicht blind.
Mi tute bone memoras, ke vi antaŭ multaj jaroj havis blondajn harojn.
Ich erinnere mich sehr gut, dass du vor vielen Jahren blonde Haare hattest.
Kaj - se vi permesas la rimarkon - via vizaĝo iĝis iom malbela.
Und - wenn du die Bemerkung erlaubst - dein Gesicht ist etwas hässlich geworden.
Multaj homoj certe ne rekonus vin, {Hugo/Monika}, sed mi ja jes.
Viele Leute würden dich sicher nicht wiedererkennen, {Hugo/Monika}, aber ich durchaus.

<13.5>
Unua persono:
Erste Person:
Ĉu vi intertempe ankaŭ havas alian nomon?
Hast du inzwischen auch einen anderen Namen?
Kia bonŝanco, ke mi tamen rekonis vin,
Was für ein Glück, dass ich dich trotzdem wiedererkannt habe,
kvankam vi estas preskaŭ ĉiel alia persono ...
obwohl du fast in jeder Hinsicht eine andere Person bist ...

<14.0>
Por pli precizigi: La konstru-radiko "-ec-"
Um mehr zu präzisieren: Die Bildungswurzel "-ec-"

"-ec-" havas ĉefe du signifojn / hat hauptsächlich zwei Bedeutungen:

- indiki econ / eine Eigenschaft anzeigen
- indiki kvazaŭecon, t.e., ke io estas simila (ne: identa) al tio, kion esprimas la kerno de la vorto.
eine Gleichartigkeit anzeigen, d.h. dass etwas ähnlich (nicht: identisch) ist mit dem, was der Wortstamm ausdrückt.

Pri la diferenco inter "longo" kaj "longeco" kaj simile por aliaj vortoj de dimensio (mezurebla eco) legu en la gramatiko de leciono 8.
Über den Unterschied zwischen "Länge" und "Länge (Langsein)" und ähnlich bei anderen Wörtern für eine Dimension (messbare Eigenschaft) lesen Sie in der Grammatik zu Lektion 8.

<14.1>
Indiki econ / Eine Eigenschaft anzeigen

Vortoj kun la sufikso "-ec-" indikas abstraktan kvaliton (kaj ne iun konkretan tempon, lokon aŭ ion alian).
Wörter mit dem Suffix -ec- zeigen eine abstrakte Eigenschaft (und nicht eine konkrete Zeit, einen Ort oder etwas anderes) an.

Ekzemploj / Beispiele:
amiko => amikeco (kvalito de interhoma rilato: amika)
Freund => Freundschaft (Eigenschaft einer zwischenmenschlichen Beziehung: freundschaftlich)
bunta => bunteco (eco esti bunta) / bunt => Buntheit (Eigenschaft, bunt zu sein)
k.a. / u.a.

Tamen multaj homoj uzadas ec-formojn ankaŭ por konkretaj aĵoj,
Dennoch pflegen viele Leute ec-Formen auch für konkrete Dinge zu verwenden,
kiam aĵ- aŭ ej-formoj estas ĝustaj. Tio estas kontraŭ la logiko.
wenn aĵ- oder ej-Formen richtig sind. Das ist gegen die Logik.

Ekzemploj / Beispiele:

(Im Deutschen lassen sich einige Gegensätze nur schwer verdeutlichen.)

Mia amiko bonŝance loĝas en mia proksimejo. (aŭ: ... proksimo/proksimaĵo, sed ne: ... proksimeco)
Mein Freund wohnt zum Glück in meiner Nähe (= nahem Ort).
(oder: ... [allgemeine] Nähe/Nahem, aber nicht: ... Nähe = Nahsein)
Sed: Pro la proksimeco de lia loĝejo ni ofte povas vidi nin.
Aber: Wegen der Nähe (= Nahsein) seiner Wohnung können wir uns oft sehen.

Ni iradis supren kaj supren, ĝis kiam ni estis sur la altejo. (aŭ: ... altaĵo, sed ne: ... alteco/alto)
Wir gingen und gingen immer weiter nach oben, bis wir auf der Höhe (= Anhöhe) waren.
(oder: ... Hohem, aber nicht: ... Höhe = Hochsein/Höhe als Dimension)
Sed: Tamen la alteco de la monto ne estis granda.
Aber: Die Höhe (= das Hochsein) des Berges war nicht groß.

Mi ĝojas, ke multaj infanoj vivas en nia ĉirkaŭejo. (aŭ: ... ĉirkaŭo/ĉirkaŭaĵo, sed ne: ... ĉirkaŭeco)
Ich freue mich, dass viele Kinder in unserer Umgebung wohnen.
(oder: [allgemeine] Umgebung/Umgebendes, aber nicht: ... Rundumsein)
Sed: Pri la ĉirkaŭeco de multaj infanoj mi ĝojas.
Aber: Über das Rundumsein vieler Kinder freue ich mich.

Mi vidas nenian eblon fari tion. (ne: ... eblecon)
Ich sehe keinerlei (konkrete) Möglichkeit, das zu tun. (nicht: ... kein abstraktes Möglichsein)
Sed: Kion ajn ni faros, tio ne havos eblecon.
Aber: Was auch immer wir tun werden, es wird keine (abstrakte) Möglichkeit haben (= wird nicht möglich sein).

Dubemuloj asertas, ke Esperanto ne havas estonton,
Skeptiker behaupten, dass Esperanto keine Zukunft hat,
sed kuraĝoj opinias, ke Esperanto havas estontecon.
aber Mutige meinen, dass Esperanto eine Zukunftsträchtigkeit hat (= zukunftsträchtig, aussichtsreich, vielversprechend ist).

<14.2>
Indiki kvazaŭecon / Eine Gleichartigkeit anzeigen

Ekzemploj / Beispiele:
S-ro Majer traktas sian nevon en patreca maniero, t.e. kvazaŭ ties patro.
Herr Majer behandelt seinen Neffen in väterlicher Weise. d.h. wie dessen Vater.
Tiu vilaĝo aspektas urbece (kvazaŭ ĝi estas urbo, sed ĝi ne estas).
Dieses Dorf [dort] siehe städtisch aus (als ob es eine Stadt sei, aber [das] ist es nicht.)
La vortkerno de "telefonado" estas "telefon-", do substantiveca radiko.
Der Wortstamm von telefonado ist telefon- , also eine substantivartige Wurzel.
("Substantiveca", ĉar la radiko "telefon-" ne estas substantivo, dum "telefono" jes estas.)
("Substantivartig", weil die Wurzel telefon- kein Substantiv ist, wohingegen telefono [das] wohl ist.

<15.0>
Ekzerco / Übung

Enmetu "-ec-", "-aĵ-" aŭ nenion en la sekvantajn frazojn:
Setzen Sie -ec-, -aĵ- oder nichts in die folgenden Sätze ein:

<15.1>
Por kompletigi kelkajn frazojn en tiu ĉi ekzerco, ekzistas pli ol unu eblo.
Um einige Sätze in dieser Übung hier zu vervollständigen, gibt es mehr als eine [konkrete] Möglichkeit.

<15.2>
La ebleco / Ke eblas, solvi la problemon per pluraj ebloj, ne estas kontraŭ la logiko.
Das Möglichsein / Dass [es] möglich ist, das Problem durch mehrere [konkrete] Möglichkeiten zu lösen, ist nicht gegen die Logik.

<15.3>
Ne fluanta akvo ofte havas profundecon/profundaĵon.
Stehendes (= nicht fließendes) Wasser hat oft die Eigenschaft, tief zu sein / eine Untiefe (= tiefe Stelle).

<15.4>
Fruktoj falas ĉiam en la ĉirkaŭaĵo de sia arbo.
Früchte fallen immer in der Umgebung ihres Baumes.

<15.5>
La proksimeco de lernejoj estas grava kialo por gepatroj, aĉeti domon en la proksim(ej)o/proksimaĵo.
Die Nähe (Eigenschaft!) von Schulen ist ein wichtiger Grund für Eltern, ein Haus in der Nähe (= nahe Umgebung) zu kaufen.

<15.6>
En la profundaĵo de la valo fluis malprofunda rivero kun maksimuma profundo de okdek kvin centimetroj.
In der Tiefe des Tales floss ein flacher Fluss mit einer maximalen Tiefe von 85 Zentimetern.

<15.7>
Maljam dum la realigado de nia projekto aperis neatenditaj komplikaĵoj.
Erst während der Realisierung unseres Projektes erschienen unerwartete Komplikationen.
Ni fakte subtaksis la komplikecon de la afero.
Wir haben tatsächlich die Kompliziertheit der Sache unterschätzt.

<15.8>
Tiu ĉi modo ankoraŭ ne estas aktuala;
Diese Mode hier ist noch nicht zeitgemäß;
ĝi eble havas estontecon, sed ja nur en estonto.
sie hat vielleicht Zukunftsträchtigkeit, aber eben nur in der Zukunft.

<15.9>
Tiu plano estas absoluta idiotaĵo.
Dieser Plan ist eine absolute Idiotie (Inhalt).
Ĉiu devas tuj vidi ĝian idiotecon.
Jeder muss sofort dessen Idiotie (Eigenschaft) sehen.

<15.10>
Estonte mi regos ĉiujn komplikaĵojn en la uzado de la sufikso "-ec-".
Zukünftig werde ich alle Komplikationen beim Gebrauch des Suffixes -ec- beherrschen.

<15.11>
Matene la helo (heleco ist falsch, denn es kann noch fast dunkel sein)
decidas, kiam la birdoj komencas kanti.
Morgens entscheidet die Helligkeit, wann die Vögel anfangen zu singen.

<16.0>
Por pli precizigi: La konstru-radiko "-ad-"
Um mehr zu präzisieren: Die Bildungswurzel -ad-

<16.1>
La unua funkcio de -ad- estas, formi el verbo substantivon por la ago.
Die erste Aufgabe von -ad- ist, aus einem Verb ein Substantiv für die Handlung zu bilden.

Ekzemplo / Beispiel:

telefoni => la telefonado 'das Telefonieren'
telefonieren => das Telefonieren
Sed sen "-ad-": telefono = telefonilo = telefon-aparato (ne ago!)
Aber ohne -ad- : Telefon = Telefoninstrument = Telefonapparat (keine Handlung!)

<16.2>
La dua funkcio de "-ad-" estas, indiki daŭran (ankaŭ ĉiaman, precipe regulan) aŭ ripetan agon, do, agadon,
Die zweite Aufgabe von -ad- ist, eine dauernde (auch eine fortwährende, besonders eine regelmäßige) oder wiederholte Handlung anzuzeigen, also ein Handeln,
se la substantivo sen "-ad-" jam signifas (unufojan) agon.
wenn das Substantiv ohne -ad- schon eine (einmalige) Handlung bedeutet.

Ekzemploj / Beispiele:

bati => la bato (unufoja ago), la batado (agado = daŭra aŭ ripeta ago)
schlagen => der Schlag (einmalige Handlung), das Schlagen (Handeln => andauernde oder wiederholte Handlung)

varbi => la varbo (unufoja ago, malofta vortformo),
werben => die Werbung (einmalige Handlung, seltene Wortform),
la varbado (agado = daŭra aŭ ripeta ago, ofta vortformo)
die Werbung, das Werben (Handeln => andauernde oder wiederholte Handlung, häufige Wortform)

Verbformoj kun "-ad-" kompreneble ĉiam signifas daŭron aŭ ripeton:
Verbformen mit -ad- bedeuten natürlich immer Dauer oder Wiederholung:
telefoni => telefonadi = ade telefoni
telefonieren => länger oder wiederholt telefonieren

Se oni volas esprimi per "telefonado" nur unufojan agon, tiam oni devas diri "unufoja telefonado".
Wenn man mit "telefonado" nur einmaliges Telefonieren ausdrücken will, dan muss man sagen "einmaliges Telefonieren".
(Eblus ankaŭ "telefon-ago", sed tio ĝis nun ne estas kutima.)
("Telefonhandlung" wäre auch möglich, aber das ist bis jetzt nicht üblich.
Ali-okaze "telefonado" (kaj ĉiu tia substantivo kun substantiveca radiko) estas neŭtra rilate daŭron aŭ ripeton.
Andernfalls ist "Telefonieren" (und jedes solche Substantiv mit substantivartiger Wurzel) indifferent in Bezug auf Dauer und Wiederholung.

<16.3>
Plie "-ad-" povas ankaŭ signifi "laŭkutime" (en la Germana: 'pflegen zu').
Ferner kann -ad- auch "gewohnheitsmäßig" bedeuten (im Deutschen: pflegen zu).
Ekzemplo:
Beispiel:
Mia patro diradas ... 'Mein Vater pflegt zu sagen' = Mia patro laŭkutime diras ... = ... ĉiam diras ...
Mein Vater pflegt zu sagen ... = Mein Vater sagt gewohnheitsmäßig ... = ... sagt immer ...

<16.4>
Zamenhof ofte uzis "-ad-". En modernaj tekstoj "-ad-" aperas malpli ofte.
Zamenhof hat -ad- oft verwendet. In modernen Texten erscheint -ad- weniger häufig.
Ĉar la uzo aŭ ne-uzo de "-ad-" dependas de tio, kion la aŭtoro intencas esprimi, oni ne povas ekzerci, kiam tio estas ĝusta aŭ ne ĝusta.
Da der Gebrauch oder Nichtgebrauch von -ad- davon abhängt, was der Autor auszudrücken beabsichtigt, kann man nicht üben, wann das richtig oder nicht richtig ist.

<17.0>
Ekzameno sur baza nivelo (B1) / Prüfung auf Basisniveau (B1):
Temo 8: Sano kaj sporto / Thema 8: Gesundheit und Sport

• korpa sano
  körperliche Gesundheit
• eviti substancojn danĝerajn por la sano (ekz. tabako, alkoholo, aliaj drogoj)
  fü die Gesundheit gefährliche Substanzen vermeiden: (z. B. Tabak, Alkohol, andere Drogen)
• esti malsana, kuraciloj por malsanuloj, iri al kuracisto, havi akcidenton
  krank sein, Heilmittel für Kranke, zum Arzt gehen, einen Unfall haben
• sporto kiel ŝat-okupo aŭ por la sano
  Sport als Liebhaberei oder für die Gesundheit

Preparo por la baznivela ekzameno per plia dialogo:
Vorbereitung durch einen weiteren Dialog auf die Prüfung zum Basisniveau:
Lernu unue el la bluaj vortoj novajn, utilajn, kiuj ĝis nun ne estis konataj al vi.
Lernen Sie zuerst unter den blauen Wörtern neue, nützliche, die Ihnen bis jetzt nicht bekannt waren.
Poste kontrolu, ĉu vi intertempe kapablas traduki al Esperanto ĉiujn vortojn, kiuj staras inter krampoj.
Kontrollieren Sie danach, ob Sie inzwischen in der Lage sind, alle Wörter, die zwischen Klammern stehen, ins Esperanto zu übersetzen.
Laste verku dialogon similan al la ekzempla per viaj personaj cirkonstancoj, tamen ankaŭ fantaziante laŭvole.
Verfassen Sie zuletzt einen dem Beispieldialog ähnlichen mit Ihren persönlichen Verhältnissen, wobei Sie aber auch beliebig fantasieren.

<17.1>
Ekzamenanto:
Prüfer:
Bonan tagon! Mia nomo estas Eliza Sporta. Kiel vi fartas?
Guten Tag! Mein Name ist Eliza Sporta ("Sportlich"). Wie geht es Ihnen?

Ankaŭ sufiĉe bone.
Auch hinreichend gut.
Mi kredas, ke mi estas sana, ĉar mi regule sportas.
Ich glaube, dass ich gesund bin, weil ich regelmäßig Sport treibe.
Ĉu tio estas valida ankaŭ por vi?
Ist das auch für Sie gültig?

Eble Gemana sportisto diris tion, sed tio estas jam Latina proverbo ...
Vielleicht hat das ein deutscher Sportler gesagt, aber das ist schon ein lateinisches Sprichwort ...
Kaj ĉu vi do konsentas?
Und stimmen Sie also zu?

Per kiu sporto vi okupas vin?
Mit welchem Sport beschäftigen Sie sich?

Certe, kaj tro streĉa sporto povas apenaŭ utili al la sano.
Sicher, und zu anstrengender Sport kann kaum der Gesundheit nutzen.
Ĉu vi uzas sportan veston el speciala ŝtofo aŭ aliajn kromajn aĵojn?
Benutzen Sie Sportkleidung aus speziellem Stoff oder andere zusätzliche Sachen?

<17.2>
Ĉu vi post la sporto foje iras por bani vin?
Gehen Sie nach dem Sport mal (um zu) baden?

Gratulon! - Iuj asertas, ke tro oftaj duŝoj malutilas al la sano. Kion vi opinias pri tio?
Glückwunsch! - Irgendwelche [Leute] behaupten, dass allzu häufiges Duschen der Gesundheit schadet. Was meinen Sie dazu?

Interesa argumento! Ĉu vi studis medicinon,
Interessantes Argument! Haben Sie Medizin studiert
aŭ ĉu vi alimaniere povas pravigi vian supozon?
oder können Sie auf andere Weise Ihre Vermutung untermauern?

<17.3>
Mi admiras vian fidon al tiu apotekistino!
Ich bewundere Ihr Vertrauen zu dieser Apothekerin!
Ĉu ŝi ankaŭ rekomendas ion por la dentoj?
Empfiehlt sie auch etwas für die Zähne?

Ĉu vi entute foje iras al kuracisto?
Gehen Sie überhaupt mal zu einem Arzt?

Ĉu vi asekuris vin kontraŭ malsano kaj, se jes, ĉu vi trovas la asekuron pagebla?
Haben Sie sich gegen Krankheit versichert und, wenn ja, finden Sie Ihre Versicherung bezahlbar?

Tamen vi bezonas asekuron, ĉar oni foje eble grave malsaniĝas
Dennoch brauchen Sie eine Versicherung, denn man wird vielleicht mal schwer krank
aŭ havas akcidenton, tiel ke oni devas eniri malsanulejon.
oder hat einen Unfall, so dass man ins Krankenhaus gehen muss.
Tiam asekuro havas grandan valoron.
Dann hat eine Versicherung großen Wert.

<17.4>
Ho, interese. Bonvolu rakonti, kio tiutempe okazis.
Oh, interessant. Bitte erzählen Sie, was damals passierte.

Danko al Dio! Kia dramo!
Dank [sei] Gott! Was für ein Drama!
Sed ni resumu: Ĉu vi opinias, ke sporta vivo helpas, vivi sana?
Aber lassen Sie uns zusammenfassen: Glauben Sie, dass ein sportliches Leben hilft, gesund zu leben?

Jes, mi spertis la samon. Do, fartu bone, ĝis revido, sinjoro Malpezulo!
Ja, ich habe dasselbe erfahren. Also, lassen Sie es sich gutgehen, auf Wiedersehen, Herr Malpezulo!

<18.0>
Konstruu tekston el la sekvaj frazoskemoj:
Konstruieren Sie einen Text aus den folgenden Satzschemata:

El la historio de la internacia planlingvo Esperanto
Aus der Geschichte der internationalen Plansprache Esperanto

<18.1>
Zamenhof elpensis Esperanton jam en la dek-naŭa jarcento.
Zamenhof dachte sich Esperanto schom im 19. Jahrhundert aus.

<18.2>
En 1887 aperis la Unua Libro.
1887 erschien das "erste Buch".

<18.3>
Sed la Esperantistoj loĝis dise en multaj landoj kaj ne povis interparoli.
Aber die Esperantosprechenden wohnten verstreut in vielen Ländern und konnten sich nicht unterhalten.

<18.4>
Tial oni uzis Esperanton komence nur skribe, nome koresponde.
Deshalb benutzte man Esperanto am Anfang nur schriftlich, nämlich per Korrespondenz.

<18.5>
Kompreneble oni volis ankaŭ elprovi, ĉu Esperanto funkcias ankaŭ buŝe.
Natürlich wollte man auch ausprobieren, ob Esperanto auch mündlich funktioniert.

<18.6>
Fine, en 1905, Francaj Esperantistoj invitis al granda kongreso en Boulogne-sur-Mer.
Endlich, 1905, luden französische Esperantofreunde zu einem großen Kongress in Boulogne-sur-Mer ein.

<18.7>
Venis tien plurcent homoj, precipe el Francujo kaj Britujo.
Es kamen dorthin mehrere hundert Leute, vornehmlich aus Frankreich und England.

<18.8>
Ili aŭskultis prelegojn, ekzemple de Zamenhof, kaj rimarkis, ke ili komprenis unu la alian.
Sie hörten Vorträge, zum Beispiel von Zamenhof, und stellten fest, dass sie einander verstanden.

<18.9>
Tial ili pensis, ke ili nun ekhavas fortan helpilon por paco.
Deshalb dachten sie, dass sie nun ein starkes Hilfsmittel für Frieden bekommen hätten.

<18.10>
Sed ankaŭ homoj kun komuna komunikilo povas malpaci inter si.
Aber auch Menschen mit einem gemeinsamen verständigungsmittel können sich untereinander unfriedlich verhalten.

<18.11>
Tion montras ankaŭ multaj diskutoj en Esperanto-gazetoj.
Das zeigen auch viele Diskussionen in Esperanto-Zeitungen.

<18.12>
Venis la unua mondmilito, kaj foriĝis la esperoj pri monda paco.
Es kam der erste Weltkrieg, und die Hoffnungen auf einen Weltfrieden entschwanden.

<18.13>
Zamenhof pensis, ke lia granda verko malsukcesis.
Zamenhof dachte, dass sein großes Werk erfolglos geblieben sei.

<18.14>
Bedaŭrinde li ne vidis, ke Esperanto travivis la Unuan Mondmiliton kaj ke okazis ĉiun jaron granda Universala Kongreso, ĝis hodiaŭ.
Leider sah er nicht, dass Esperanto den ersten Weltkrieg überlebte und dass jedes Jahr ein großer Weltkongress stattfand, bis heute.

<19.0>
Dialogo pri la Esperanto-flago
Zwiegespräch über die Esperanto-Fahne
Bv. kompletigi la sekvajn frazojn.
Bitte vervollständigen Sie die folgenden Sätze.

<20.0>
Kanto pri la nomoj de la monatoj / Lied über die Monatsnamen

(Deutsche Version, die hier zugrunde gelegt wird:
Und wer im Januar geboren ist,
tritt ein, tritt ein, tritt ein.
Der mache im Kreis einen tiefen Knicks,
recht tief, recht tief, recht tief.
./. Heidi, heidi, ho-opssassa! ./.
Die Esperanto-Version ist nicht auf ein Reigenspiel, sondern auf eine Lernrunde zugeschnitten.)

Melodio (Klaku!) / Melodie (Klicken!)
Fonto de la melodio: ... (kun afabla permeso) / Quelle der Melodie: ... (mit freundlicher Genehmigung)

<20.1>
Ek, kiu naskiĝis en ja-a-nuar',
Los, wer im Januar geboren ist,
prezentu sin al ni!
der stelle sich uns vor!
Klinante la kapon salu-u-tu nin
Den Kopf beugend grüße er uns
laŭvice en la rond';
der Reihe nach in der Runde;
./. Ho, saluton, jen estas mi! ./.
./. Oh, hallo, hier bin ich! ./.

<20.2>
Kaj kiu naskiĝis en fe-e-bruar', ...
Und wer im Februar geboren ist, ...

<20.3>
Kaj kiu naskiĝis en ma-arto, nun ...
Und wer im März geboren ist, jetzt ...

<20.4>
Kaj kiu naskiĝis apri-i-le, nun ...
Und wer im April geboren ist, jetzt ...

<20.5>
Kaj kiu naskiĝis en ma-a-jo, nun ...
Und wer im Mai geboren ist, jetzt ...

<20.6>
Kaj kiu naskiĝis juni-i-e, nun ...
Und wer im Juni geboren ist, jetzt ...

<20.7>
Kaj kiu naskiĝis juli-i-e, nun ...
Und wer im Juli geboren ist, jetzt ...

<20.8>
Kaj kiu naskiĝis aŭgu-uste, nun ...
Und wer im August geboren ist, jetzt ...

<20.9>
Kaj kiu naskiĝis septe-embre, nun ...
Und wer im September geboren ist, jetzt ...

<20.10>
Kaj kiu naskiĝis okto-obre, nun ...
Und wer im Oktober geboren ist, jetzt ...

<20.11>
Kaj kiu naskiĝis nove-embre, nun ...
Und wer im November geboren ist, jetzt ...

<20.12>
Kaj kiu naskiĝis dece-embre, nun ...
Und wer im Dezember geboren ist, jetzt ...